Phố Nguyễn Đức Cảnh

    Từ chân cầu Quay đến ngã tư Cầu Đất (khu vực Quán hoa) dài 1522m, rộng 11.5m. Vỉa hè đoạn từ chân cầu Quay đến phố Trần Nguyên Hãn bên trái dài 263m, rộng 4m, bên phải dài 265m, rộng 5m; đoạn từ phố Trần Nguyên Hãn đến trụ sở công an phường An Biên bên trái dài 847m, rộng 8m, bên phải dài 810m, rộng 6,5m; đoạn còn lại vỉa hè hai bên rộng 6,5m.

    Phố thuộc đất của xã An Dương và An Biên cũ. Trước giải phóng thuộc khu Đường Cát.

    Phố ra đời cùng với việc đào kênh vành đai theo chủ trương của chánh Công sứ Pháp đầu tiên ở Hải Phòng Bonnan. Phố này ngay từ đầu đã có tác dụng rõ rệt trong sự thông thương và buôn bán. Nó hội tụ đầy đủ các điều kiện trên bến dưới thuyền, qua cầu Quay ra quốc lộ số 5 và tuyến đường sắt Hải Phòng – Hà Nội. Ngày nay cảnh trên bến dưới thuyền không còn nữa nhưng phố Nguyễn Đức Cảnh vẫn là một phố chiếm một vị trí khá quan trọng về giao thông và buôn bán.

    Lúc mới mở gọi là đại lộ Bonnan (Boulevard Bonnal). Đại lộ này lúc đó kéo dài từ cổng chính hiện nay của Cảng đến đầu phố Trần Nguyên Hãn. Sau cách mạng tháng Tám đại lộ Bonnan đổi gọi là đại lộ Nguyễn Thái Học, phố Tam Kì (đoạn từ phooa Trần Nguyên Hãn hiện nay đến cầu Quay) gọi là phố Dinh (thực ra tên phố Dinh đã được nhân dân ta gọi trước đó). Năm 1954, đại lộ Bonnan đổi là đại lộ Lê Thánh Tông, phố Tam Kì trở lại tên gọi cũ là Tam Kì. Sau ngày tiếp quản thành phố, đại lộ Lê Thánh Tông và Tam Kì hợp lại gọi là phố Trần Phú. Năm 1985, phố Trần Phú tách làm hai phố là phố Trần Phú và phố Nguyễn Đức Cảnh như hiện nay.

    Nguyễn Đức Cảnh (1908-1932) sinh tại Diêm Điền, huyện Thụy Anh nay là huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Mẹ ông là người Cổ Am, huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng. Ông làm con nuôi tuần phủ Trần Mĩ người làng Cổ Am nên học tiểu học ở Cổ Am, sau được bố nuôi cho học trường trung học ở Nam Định. Năm 1928, Nguyễn Đức Cảnh tham gia Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí Hội, phụ trách Tỉnh bộ Hải Phòng (lúc đó gồm Hải Phòng, Kiến An, Hải Dương, Quảng Yên, Hòn Gai). Tháng 8/1929 Đảng bộ Đông Dương Cộng sản đảng Hải Phòng thành lập, Nguyễn Đức Cảnh là bí thư đầu tiên. Ông là một sáng lập viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Ông bị Pháp bắt ngày 31/7/1932 và bị chúng xử tử cùng với Hồ Ngọc Lân tại cây đa trước đề lao Hải Phòng, gây xúc động lớn cho nhân dân, thợ thuyền Hải Phòng và cả nước. Ngày nay tại Công ty thảm Hàng Kênh có tượng đài tưởng niệm Nguyễn Đức Cảnh.

    Tiểu chí thành phố Hải Phòng xuất bản năm 1891 đã nhắc đến đại lộ Bonan, coi như một phố lớn với nhiều cây đẹp và việc đi lại, buôn bán thuận tiện. Cũng trong tiểu chí này còn nhắc đến nhà lao Hải Phòng, thường gọi là đề lao, được xây dựng vào cuối thể kỷ XIX.

    Đề lao có nhiều cuộc đấu tranh lớn của tù chính trị, đặc biệt là cuộc đấu tranh của 75 chiến sĩ cộng sản ngày 23/12/1931 do chi bộ đề lao lãnh đạo. Pháp đàn áp dữ dội làm 7 đồng chí hy sinh.

    Trên phố trước đây đáng chú ý còn có nhà máy sửa chữa tàu thuyền Carông (Caron) của một chủ người Pháp. Công nhân của nhà máy có truyền thống đấu tranh bất khuất. Nhà máy này sau tiếp quản cải tạo thành chợ giời hay còn gọi là chợ Hòa Bình, sau đổi tên thành chợ Thống Nhất, nay là địa điểm của Công ty Thảm Hàng Kênh (Tapis Hàng Kênh), nơi đã xuất khẩu nhiều hàng hóa ra thị trường thế giới.

    Xế cửa công ty thảm trước đây có cầu sắt nhỏ gọi là cầu Carông. Cầu có cấu tạo độc đáo, mở được bằng cách cất hai nhịp lên cao cho thuyền trên sông qua lại dễ dàng. Giờ mở cửa cầu được quy định cụ thể, thường là vào lúc sáng sớm và xế chiều. Sau tiếp quản một thời gian vì cầu quá cũ không đảm bảo an toàn cho người đi lại nên bị dỡ bỏ, do đó người qua sông thường phải đi đò. Sau đó cầu treo được dựng thẳng với phố Cát Cụt. cầu treo này cũng bị dỡ bỏ khi sông Lấp được cải tạo thành hồ Tam Bạc.

    Trên phố hiện nay có hai trường phổ thông cơ sở là trường Ngô Quyền trên địa điểm của trường dạo Xanh Giôdép (Saint Joseph) cũ và trường Trần Phú; Trung tâm Giáo dục Thường xuyên Hải Phòng (cơ sở cũ của trường Bổ túc văn hóa Dân chính) trước chung với trường Ngô Quyền nay đã được tách ra.

Ngày nay cảnh quan phố Nguyễn Đức Cảnh đã khác xưa, không còn dòng sông lấp bùn lầy nước đọng với nhưng ngôi nhà nhỏ bé nằm rải rác trên bờ sông lấp mà là Hồ Tam Bạc - điểm nhấn của dải vườn hoa trung tâm cũng như không gian đô thị Hải Phòng. Nhà cửa bên phố cũng được cải tạo nhiều với những công trình kiến trúc đẹp như Tượng đài nữ tướng Lê Chân, Ngân hàng Công thương Lê Chân, Công ty TNHH MTV Đường bộ Hải Phòng… Ở đây còn có Nhà Triển lãm thành phố (vốn là nhà tắm công cộng thời Pháp thuộc rồi là nhà thương chữa mắt).